Kocham czytać
"Kocham czytać" w roku szkolnym 2022/2023 prowadzone jest przez nauczycielki grup najstarszych.
Charakterystyka metody „Symultaniczno - sekwencyjnej” prof. Jagody Cieszyńskiej
Metoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi. Jest to metoda sylabowa oparta na wspomaganiu pracy lewej półkuli mózgowej (sekwencyjnej) oraz wykorzystaniu symultanicznych zdolności prawej półkuli.
Najważniejszymi założeniami metody są:
- Praca wg kolejnych etapów wprowadzania poszczególnych głosek, ściśle związana z teorią Jakobsona
- Praca na materiale sylabowym
- Praca wg zasady powtarzanie - rozumienie - nazywanie
- Przechodzenie od symultanicznego, globalnego myślenia
- prawopółkulowego do sekwencyjnego myślenia sylabowego
- (sekwencyjno-lewopółkulowego);
- Intensywne ćwiczenia ogólnorozwojowe
Największą zaletą metody jest to, że wykorzystuje ona logikę przyswajania systemu językowego przez dziecko, a dzieci uczone tą metodą nie tylko potrafią czytać ze zrozumieniem, ale co ważne lubią czytać.
Ćwiczenia ogólnorozwojowe są stałym elementem metody, przygotowują dziecko do nauki czytania i pisania. Gotowość do nauki czytania i pisania nie jest stanem, na który tylko czekamy, bowiem trzeba go wykształcić poprzez stwarzanie dzieciom warunków stymulujących ich rozwój. Sprawność zmysłu wzroku, słuchu podczas nauki czytania odgrywa podstawową rolę.
Etapy metody:
Etap I - Od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej
Naukę czytania należy rozpocząć od poznania samogłosek ustnych (angażowana jest głównie prawa półkula mózgu, która jest odpowiedzialna m.in. za obraz graficzny liter). Wizualizacja pozwala na zintegrowaniu w mózgu dziecka obrazu, dźwięku oraz ruchu bezpośrednio związanego z daną samogłoską (np. obraz litery „Y”, wydanie dźwięku, uniesienie rąk do góry, naśladujące obraz litery). Po opanowaniu przez dziecko samogłosek, wprowadzone zostają sylaby otwarte (np. wyrazy dźwiękonaśladowcze „MU”, „KU KU” itd.). Na pierwszym etapie sukcesywnie wprowadzane są nowe spółgłoski (zawsze w sylabach, nigdy w izolacji).
Etap II - Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów
Na drugim etapie poszerzony zostaje zakres sylab otwartych, poprzez wykorzystanie nowych spółgłosek.. Nauczyciel korzysta także z zestawów: samogłoska + sylaba otwarta (np. „ANA”, „ENE”). Posługuje się znanymi już dziecku wyrazami globalnymi oraz wprowadza nowe - zbudowane z nowo poznanych sylab.
Etap III - Czytanie sylab zamkniętych
Na trzecim etapie nauczyciel pracuje z dzieckiem na sylabach otwartych i zamkniętych z poznanymi dotychczas spółgłoskami: P, M, B, L, T, D, F, W, S, Z, K, G, J, N. Wprowadzone zostają sylaby zamknięte, np. „LOL”, „NYK”, „MUK”, itp. Uczeń ćwiczy czytanie m.in. na pseudowyrazach np. „ASOS”, „KITUME”, które mają charakter abstrakcyjny i uniemożliwiają dziecku zgadywanie.
Etap IV - Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych
Na czwartym etapie uczeń zapoznaje się z dwuznakami oraz spółgłoską „Ł” (które nadal są realizowane w sylabach zamkniętych lub otwartych). Zwiększona zostaje również liczba wyrazów czytanych globalnie oraz tekstów.
Etap V - Samodzielne czytanie tekstów
Na piątym etapie uczeń samodzielnie czyta teksty, jednocześnie pracując na materiale sylabowym. Nadal ćwiczy czytanie sylab otwartych i zamkniętych, tym razem wprowadzając spółgłoski miękkie oraz samogłoski nosowe.
Ćwiczenia na każdym z pięciu etapów nauczki czytania realizowane są według reguły: powtarzanie - rozumienie - nazywanie.
Powtarzanie - nauczyciel odczytuje głoski, a uczeń powtarza, należy zwracać uwagę dziecka na układ ust podczas wymawiania poszczególnych samogłosek (co ułatwia mu proces zapamiętywania) oraz posłużyć się ruchową wizualizacją (np. palec na nosie obrazujący kropkę nad „I”).
Rozumienie (różnicowanie)- nauczyciel wskazuje samogłoskę, a uczeń odczytuje ją lub odwrotnie - nauczyciel wymawia samogłoskę, a uczeń ją wskazuje. Jeśli dziecko ma trudności z rozpoznaniem litery, terapeuta może mu podpowiedzieć korzystając z wizualizacji ruchowej lub eksponując układ ust - należy pozwolić dziecku samodzielnie dojść do rozwiązania.
Nazywanie (czytanie)- następuje zamiana ról: raz uczeń uczy nauczyciela, a raz nauczyciel ucznia, np. dziecko odczytuje samogłoski lub nazywa przedstawione na ilustracjach sytuacje, natomiast dorosły wskazuje odpowiednią literę.